Küresel gıda krizi ortamında, tarımda arz güvenliği ve sürdürülebilirlik odaklı politikaları kararlılıkla sürdüren Türkiye, önemli reformlara imza atıyor. Dünyanın en büyük 10 tarım ekonomisinden biri konumunda bulunan Türkiye, tarımsal hasılada Avrupa birincisi, dünyada ise 10’uncu sırada yer alıyor. Geçtiğimiz yıl tarımda 30 milyar dolar ihracat yapılırken, 50 milyar dolar hedefi doğrultusunda çalışmalar yürütülüyor.
EZBERE ÜRETİM DÖNEMİ SONA ERDİ
Özellikle 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program’ın (OVP) açıklanmasının ardından tarımda önemli uygulamalar devreye alınmaya başlandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilk reform adımı ‘Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu’nun kurulması oldu. Böylece tarımda ezbere üretim dönemi sona eriyor. Oluşturulan kurul, üretim planlamasını tarımsal faaliyet alanlarına göre havza veya işletme bazında belirleyecek. Çiftçinin hangi bölgede ne ekip ne biçeceği, 3 yıllık planlamayla bugünden belirlenecek. Arz güvencesinin temin edilmesi, verimliliğin artırılması ve tarımsal üretimin geliştirilmesi için iklim değişikliğini de dikkate alarak planlama yapacak olan kurul, ürün gruplarında asgari ve azami üretim miktarlarını belirleyecek.
22 YIL SONRA İLK KEZ TARIM SAYIMI YAPILACAK
Genel Tarım Sayımı Yapılmasına İlişkin Protokol ile tarımda planlı üretim modeline geçişin önemli adımlarından birisi de atıldı. Uygulamanın ilk aşamasında; mevcut idari kayıtlarda yer almayan tarım arazilerinin belirlenmesi ve bu araziler üzerinde tarımsal faaliyette bulunan tarımsal işletmelerin tespiti gerçekleştirilecek. Ayrıca ön tarama faaliyetleri, soru formları ve veri giriş programlarının hazırlanması, bilgilendirme, eğitim ve tanıtım faaliyetleri yapılacak. İkinci aşamada ise ilk aşamada elde edilen bilgiler esas alınarak, uluslararası gereklilikler ve ulusal ihtiyaçlar doğrultusunda belirlenen değişkenlere ilişkin veriler sahadan derlenerek elde edilecek veriler kamuoyu ile paylaşılacak. Bu kapsamda tarım sayımı son olarak 2001’de yapılmıştı.
Sözleşmeli tarım sistemi kuruluyor
Tarım ve Orman Bakanlığı ayrıca, sözleşmeli üretimin geliştirilmesi için de önemli bir uygulamayı hayata geçirdi. Bakanlık tarafından hazırlanan “Sözleşmeli Üretimin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, sözleşmeli üretimde irade serbestisi esas kabul edilirken, salgın hastalıklar, tarım ürünleri ticaretinde yaşanan gelişmeler karşısında arz güvenliğinin sağlanması, tarımsal üretimin iç veya dış talebe uygun olarak ayarlanması veya bitki ve hayvan sağlığının korunması amacıyla, ihtiyaç halinde Bakanlıkça belirlenen ürün veya ürün grupları sözleşmeli olarak üretilecek. Bakanlık sözleşmeli üretimi kayıt altına almak için sözleşmeli üretim yönetim sistemini kuracak ve işletecek. Tarımsal üretim sözleşmesine tabi ürünlere veya üretim varlıklarına sigorta yaptırılması zorunlu olacak.
Burak Karaca
